Binh pháp Tôn Tử dành cho phái nữ, đoạn trích 7

*Tựa gốc: “The Art of War for Women”

*Năm phát hành: 2010

*Tác giả: Chin-ning Chu

*Dịch giả: ThS. Phan Nguyễn Khánh Đan, tháng 08/2014.

Tôn Tử viết:

“Cố viết: tri bỉ tri kỷ, bách chiến bất đãi; bất tri bỉ nhi tri kỷ, nhất thắng nhất phụ; bất tri bỉ bất tri kỷ, mỗi chiến tất đãi.”

Dịch nghĩa:

“Cho nên mới nói rằng: biết địch biết ta, trăm trận không bại; không biết địch mà chỉ biết ta, trận thắng trận bại; không biết địch cũng không biết ta, trận nào cũng bại.”

Nữ giới có giỏi biết mình?

Theo kinh nghiệm của riêng tôi, so với phái nam, nữ giới thường có trực giác tốt, nhạy cảm và có khả năng bắt lỗi tốt hơn (đặc biệt là khuyết điểm của bạn đời). Tuy nhiên, riêng về việc thấu hiểu bản thân mình, chúng ta thường không thực hiện được tốt cho lắm.  

Nguyên nhân không phải là vì đàn ông có khả năng hiểu chính mình tốt hơn phụ nữ. Thực tế, phần lớn con người chúng ta – tức cả nam lẫn nữ – thường không giỏi việc này. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên cả. Từ nhỏ đến lớn, chúng ta được dạy đọc, dạy viết và dạy toán liền tù tì hết năm này đến năm khác, nhưng chẳng ai dạy chúng ta thấu hiểu bản thân. Trong khi đó, biết mình là một kỹ năng cơ bản giúp chúng ta gặt hái thành công trong sự nghiệp và hạnh phúc trong cuộc sống. Giờ là lúc bạn cần học kỹ năng này! 

Tôi sẽ lấy một ví dụ khá cực đoan để minh họa cho bạn thấy vài hậu quả thê thảm có thể xảy ra nếu bạn sống và làm việc mà không hiểu chính mình. Một nữ nhân viên bán hàng thường xuyên bị khách hàng từ chối. Vì cô ấy không hiểu rõ năng lực bản thân mình so với thực tế, nên cô cũng không biết vì sao khách hàng cứ từ chối mua hàng của mình. Và vì không biết tại sao, cô luôn lo sợ rằng mình làm sai, hoặc sợ khách hàng ghét mình, hoặc nghi ngờ rằng có gì đó không ổn trong việc này. Đó là một suy nghĩ vô căn cứ. Bị từ chối là một việc xảy ra như cơm bữa trong nghề bán hàng và là một phần tất yếu của công việc. Một người bán hàng giỏi vừa bị khách hàng từ chối đến hai mươi lần trong ngày sẽ không dễ dàng bi quan và bỏ cuộc như thế. Thay vào đó, người bán hàng giỏi sẽ tự tin nhắc nhở bản thân mình rằng: “Không sao. Tôi sẽ bán được cho khách hàng thứ hai mươi mốt!” 

Việc khách hàng từ chối bạn không liên quan gì đến chuyện họ yêu hay ghét bạn. Nếu bạn không thể phân biệt được sự khác biệt giữa một lời từ chối chính đáng của khách hàng và hành động nghỉ chơi của một người bạn thân, bạn sẽ luôn cảm thấy bi quan, tổn thương và nản chí. 

Biết mình giúp bạn có cuộc sống thoải mái và tự tin hơn. Một khi bạn hiểu biết thấu đáo về bản thân mình, bạn sẽ có khả năng đánh giá sự vật, sự việc và con người một cách chính xác hơn. Bạn sẽ phân biệt được giữa sự thật và những sự suy diễn thiếu căn cứ trong đầu mình. Bạn sẽ hiểu rằng khách hàng không mua hàng của mình đơn giản là vì họ không có nhu cầu, chứ không phải vì bạn làm việc không tốt. 

Hầu hết chúng ta đều muốn trở thành ngôi sao trong công việc mình làm, nhưng thực tế rất ít người làm được như thế. Khi không vươn đến được vị trí đó, chúng ta cảm thấy bị tổn thương và chối bỏ. Việc bị khách hàng từ chối trong một ngày đẹp trời nào đó xoáy sâu vào nỗi đau của chúng ta hơn nữa.

Việc khách hàng không mua sản phẩm của chúng ta là một hành động lý trí, chứ không có chuyện họ làm thế vì ghét bỏ gì bạn về mặt cảm xúc. Bạn cần phân biệt giữa lý trí và cảm xúc. Một khi bạn hiểu bản thân mình, bạn sẽ hiểu lý do vì sao chỉ một vấn đề nhỏ nhặt như vậy lại gây cho bạn nhiều cảm xúc bi quan nặng nề đến thế. Và khi đó, bạn sẽ cảm thấy mọi việc thực sự ổn và thoải mái hơn mình tưởng rất nhiều.

...Một nhà kinh doanh xuất chúng luôn biết khách hàng của mình muốn gì dù khách hàng có thể hiện ra hay không. Một người mẹ tinh ý sẽ luôn nhận ra những dấu hiệu không ổn ở con mình mà không cần chờ bé phải nói ra. Một người vợ hiểu chuyện sẽ nhận ra ngay rằng bạn đời của mình vừa có một ngày không vui ở công ty để có thể ứng xử một cách khéo léo và phù hợp. Bạn không thể cứ ép mọi người phải nói trắng ra những gì họ cần thì bạn mới hiểu. Vì nếu mọi thứ đều có thể dễ dàng nói ra như vậy, họ đã không im lặng với bạn ngay từ đầu. Thường thì họ sẽ không nói, vì chính họ cũng không biết bản thân mình muốn gì. Không phải ai trong số họ cũng có kỹ năng giao tiếp tốt với những cảm xúc của chính mình.

Và điều quan trọng là, làm sao bạn có thể hiểu khách hàng của mình, đồng nghiệp của mình, hay chồng mình muốn gì khi chính bạn không biết mình muốn gì? Làm sao bạn có thể dẫn dắt người khác khi bạn không biết cách định hướng cho chính mình? Và bạn sẽ không bao giờ có thể tìm ra hướng đi đúng đắn cho mình nếu không biết mình.

* Âm nhạc: “All at once,” Live piano (vocal) music with Sangah Noona 5/12, 2023.

./.